Khô mắt cũng được dùng để chỉ rối loạn về màng nước mắt (hay phim lệ - tear film) do giảm tiết và/hoặc chóng bay hơi nước mắt, dẫn tới tổn thương bề mặt giác mạc và kết mạc (niêm mạc phủ củng mạc hay lòng trắng), gây các triệu chứng khô mắt.
Nước mắt hoạt động như thế nào?
Khi bạn chớp mắt, một lớp màng nước mắt sẽ lan ra trên mắt. Điều này giữ cho bề mặt của mắt mịn và rõ ràng. Màng nước mắt rất quan trọng để có thị lực tốt.
Màng nước mắt (tear film) được làm bằng ba lớp:
- Một lớp dầu
- Một lớp nước
- Một lớp chất nhầy
Mỗi lớp của màng nước mắt phục vụ một mục đích khác nhau.
Lớp dầu nằm bên ngoài của màng nước mắt. Nó làm cho bề mặt nước mắt mịn và giữ cho nước mắt không bị khô quá nhanh. Lớp này được tạo ra trong các tuyến Meibomian của mắt.
Lớp màng nước là lớp giữa của màng nước mắt. Nó tạo nên hầu hết nước mắt mà chúng ta thấy. Lớp này làm sạch mắt, rửa sạch các hạt không thuộc về mắt. Lớp này được tạo ra chủ yếu từ tuyến lệ ở mí mắt.
Lớp chất nhầy là lớp trong của màng nước mắt. Nó giúp lan tỏa lớp nước trên bề mặt mắt, giữ ẩm. Nếu không có chất nhầy, nước mắt sẽ không dính vào mắt. Chất nhầy được tạo ra trong kết mạc. Đây là lớp mô trong suốt bao phủ lòng trắng của mắt và bên trong mí mắt của bạn.
Thông thường, mắt của chúng ta liên tục tiết ra nước mắt để giữ ẩm. Khi chúng ta bị kích thích, hoặc khi bạn khóc, đôi mắt sẽ tiết ra nhiều nước mắt. Tuy nhiên, đôi khi mắt không tiết đủ nước mắt hoặc điều gì đó ảnh hưởng đến một hoặc nhiều lớp của màng nước mắt. Trong những trường hợp đó, chúng ta sẽ bị khô mắt.
Triệu chứng khô mắt
Dưới đây là một số triệu chứng của tình trạng khô mắt.
- Bạn có cảm giác mắt mình bị cay và rát.
- Nhìn mờ, đặc biệt là khi đọc
- Có cảm giác cộm như có gì đó trong mắt bạn.
- Nhiều dử mắt, dính mắt
- Đôi mắt của bạn bị đỏ hoặc bị kích thích. Điều này đặc biệt đúng khi bạn ở trong gió hoặc gần khói thuốc lá.
- Đau khi đeo kính áp tròng.
- Chảy nhiều nước mắt.
Nguồn ảnh openaccessgovernment.org
Chảy nhiều nước mắt kèm theo chứng khô mắt nghe có vẻ kỳ quặc. Nhưng đôi mắt của bạn sẽ tiết nhiều nước mắt hơn khi chúng bị kích thích bởi chứng khô mắt.
Nguyên nhân chính gây khô mắt là gì?
Mọi người có xu hướng tiết ít nước mắt hơn khi già đi do thay đổi nội tiết tố. Cả nam và nữ đều có thể bị khô mắt. Tuy nhiên, nó phổ biến hơn ở phụ nữ - đặc biệt là những người đã trải qua thời kỳ mãn kinh.
Dưới đây là một số nguyên nhân khác gây ra chứng khô mắt.
- Một số bệnh, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjögren, bệnh tuyến giáp và lupus
- Viêm bờ mi
- Mí mắt quay vào trong; mí mắt quay ra ngoài
- Ở trong khói, gió hoặc khí hậu rất khô
- Nhìn lâu vào màn hình máy tính, đọc sách và các hoạt động khác làm giảm nháy mắt
- Sử dụng kính áp tròng trong thời gian dài
- Phẫu thuật mắt khúc xạ, chẳng hạn như LASIK
- Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như:
- Thuốc lợi tiểu cho bệnh cao huyết áp
- Thuốc chẹn beta, cho các vấn đề về tim hoặc huyết áp cao
- Thuốc trị dị ứng và cảm lạnh (thuốc kháng histamine)
- Thuốc ngủ
- Thuốc chống lo âu và chống trầm cảm
- Thuốc trị ợ chua
Nói với bác sĩ nhãn khoa của bạn về tất cả các loại thuốc theo toa và không theo toa mà bạn dùng.
Làm thế nào để chẩn đoán khô mắt?
Bác sĩ nhãn khoa sẽ khám mắt của bạn. Họ sẽ nhìn vào mí mắt và bề mặt của mắt. Họ cũng sẽ kiểm tra khi bạn chớp mắt.
Có nhiều xét nghiệm khác nhau giúp chẩn đoán khô mắt. Bác sĩ có thể làm một bài kiểm tra để đo chất lượng hoặc độ dày của nước mắt. Họ cũng có thể đo lường tốc độ tiết nước mắt của bạn.
Khô mắt có khỏi không?
Điều trị khô mắt bằng cách nhỏ nước mắt
Bác sĩ nhãn khoa có thể yêu cầu bạn sử dụng nước mắt nhân tạo. Đây là loại nước nhỏ mắt giống như nước mắt của chính bạn. Bạn có thể sử dụng nước mắt nhân tạo thường xuyên nếu cần. Bạn có thể mua nước mắt nhân tạo mà không cần đơn thuốc. Có rất nhiều thương hiệu. Hãy thử một vài sản phẩm cho đến khi bạn tìm thấy thương hiệu phù hợp nhất với mình.
Nguồn ảnh allaboutvision.com
Ngăn khô mắt bằng ngăn sự bốc hơi hoặc dẫn lưu lệ quá nhanh
Bác sĩ có thể đề nghị chặn ống dẫn lệ. Điều này làm cho nước mắt tự nhiên của bạn lưu lại trong mắt lâu hơn. Bác sĩ có thể dùng tấm silicone nhỏ để bịt đầu vào tuyến lệ hoặc lòng lệ quản, làm giảm quá trình thoát lệ khỏi mắt. Các tấm bịt này có thể được tháo ra sau đó nếu cần. Bác sĩ cũng có thể đề nghị phẫu thuật để đóng vĩnh viễn ống dẫn lệ.
Bác sĩ có thể yêu cầu bạn sử dụng thuốc nhỏ mắt theo toa để giúp mắt bạn tiết ra nhiều nước mắt hơn.
Điều trị triệu chứng khô mắt
Nếu mắt bạn bị kích ứng, bác sĩ nhãn khoa có thể điều trị những vấn đề đó. Họ có thể chỉ định:
- Thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ theo toa
- Chườm ấm vào mắt
- Xoa bóp mí mắt
Mẹo ngăn ngừa khô mắt
- Cố gắng không sử dụng máy sấy tóc, nếu có thể.
- Tránh để nhiệt độ phòng quá ấm vào vào mùa đông, hãy bổ sung độ ẩm cho không khí bằng máy tạo độ ẩm.
- Bảo vệ mắt của bạn khỏi bị gió làm khô bằng cách đeo kính bao quanh bên ngoài.
- Trao đổi với bác sĩ nhãn khoa về việc bổ sung axit béo omega-3 vào chế độ ăn uống của bạn để giảm khô mắt. Chúng có trong các loại cá béo (như cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá hồi và cá cơm) và trong hạt lanh. Axit béo omega-3 có thể được bổ sung dưới dạng thực phẩm chức năng (thuốc viên hoặc viên nén).
- Nếu bạn thức dậy với đôi mắt khô và ngứa? Hãy sử dụng nước nhỏ mắt nhân tạo ngay trước khi bạn đi ngủ.
