Đau thần kinh liên sườn xảy ra khi các dây thần kinh thân thể bị kích thích hoặc quá nhạy cảm. Hệ thống thần kinh giao cảm có nhiệm vụ dẫn truyền cảm giác của cơ thể đến não.
Nguyên nhân
Đau dây thần kinh liên sườn là một thuật ngữ bao quát đề cập đến những cơn đau gây ra bởi các các dây thần kinh liên sườn. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra.
Một trong những nguyên nhân phổ biến là do mô và dây thần kinh bị kích thích sau phẫu thuật mở lồng ngực, thường để phẫu thuật phổi.
Một nguyên nhân phổ biến khác của đau dây thần kinh liên sườn là sự tái hoạt của herpes hoặc bệnh zona. Sự tái hoạt động của vi-rút này không phải là một bệnh nhiễm trùng đang hoạt động, nhưng nó gây ra các mụn nước li ti gây đau rát quanh ngực và bụng.
Bệnh zona có thể gây đau dây thần kinh liên sườn do bệnh gây viêm các rễ thần kinh cột sống.
Tổn thương da trong bệnh zona. Nguồn ảnh: irishtimesMột số nguyên nhân khác bao gồm:
- Chấn thương
- Tăng quá mức các tế bào xung quanh các dây thần kinh liên sườn, chẳng hạn như do ung thư hoặc nhiễm trùng
- Các phẫu thuật khác như dẫn lưu màng phổi hoặc cắt bỏ vú
- Mang thai (trường hợp này hiếm gặp)
Triệu chứng
Mặc dù có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra đau dây thần kinh liên sườn, nhưng bệnh có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng giống nhau như:
- Cảm giác đau rát châm chích ở xương sườn, ngực hoặc bụng
- Ngứa ran và tê ở xương sườn, ngực hoặc bụng
- Giảm chức năng vận động xung quanh vùng bị đau (trong trường hợp nặng)
Các triệu chứng này có thể liên tục hoặc không tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây bệnh. Các triệu chứng cũng có thể tồn tại trong một thời gian dài, ngay cả khi nguyên nhân ban đầu đã thuyên giảm.
Đau dây thần kinh liên sườn trong thai kỳ
Phụ nữ mang thai đôi khi có thể bị đau dây thần kinh liên sườn. Điều này là do khi mang thai cơ thể có nhiều thay đổi có thể ảnh hưởng đến tủy sống và dây thần kinh của thai phụ. Như một nghiên cứu giải thích, có một số nguyên nhân gây ra tình trạng này như tử cung ngày càng lớn có thể gây áp lực lên các dây thần kinh liên sườn dưới từ đó gây kích thích các dây thần kinh giữa các đốt sống cột sống. Đau dây thần kinh liên sườn không đặc biệt phổ biến trong thai kỳ.
Đau dây thần kinh liên sườn khi mang thai thường thuyên giảm sau khi sinh. Điều này là do áp lực lên dây thần kinh của thai phụ sẽ được giảm bớt.
Điều trị
Đau dây thần kinh liên sườn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nên xác định chính xác nguyên nhân sẽ cho phép bác sĩ đưa ra các phương pháp điều trị cụ thể phù hợp nhất với nguyên nhân gây đau.
Ví dụ: nếu đau dây thần kinh liên sườn do phẫu thuật mở lồng ngực, bác sĩ thường sẽ kê một số loại thuốc giảm đau thích hợp như:
- Opioid
- Thuốc bôi ngoài da như capsaicin
- Thuốc chống co giật
- Thuốc chống viêm không steroid
- Kích thích thần kinh dưới da bằng xung điện
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng, chất ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin hoặc chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine
Có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau này để điều trị triệu chứng đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona, kích thích dây thần kinh thực vật hoặc đau không rõ nguyên nhân.
Ngoài ra, khi đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc để điều trị nhiễm trùng này. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Corticosteroid đường toàn thân
- Thuốc mê
- Thuốc kháng vi-rút acyclovir
Tuy nhiên, đau dây thần kinh liên sườn có thể rất khó điều trị và các triệu chứng có thể dai dẳng. Một số nguyên nhân gây đau dây thần kinh liên sườn không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị điển hình.
Trong bài báo trên, các tác giả trình bày nghiên cứu về 2 trường hợp trong đó một bên không được điều trị bằng phương pháp điển hình đã đáp ứng tốt với phương pháp đốt sóng cao tần (RFA).
Phương pháp đốt sóng cao tần để giảm đau. Nguồn ảnh: spinehealthKỹ thuật gây chết tế bào trong các dây thần kinh bị ảnh hưởng bằng cách sử dụng dòng điện xoay chiều để tạo ra nhiệt. Các tác giả nghiên cứu cho rằng RFA có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh đau dây thần kinh liên sườn.
Phẫu thuật hiếm khi cần thiết đối với đau dây thần kinh liên sườn.
Khi nào cần đi khám
Đau dây thần kinh liên sườn mãn tính có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đau mãn tính do đau dây thần kinh liên sườn cũng có thể dẫn đến giảm vận động và chất lượng giấc ngủ kém do người bệnh khó thở.
Ngoài ra, đau dây thần kinh liên sườn có một số triệu chứng giống với các bệnh nguy hiểm khác như:
- Gãy xương sườn
- Xẹp đốt sống
- Tổn thương tim hoặc phổi
- Viêm màng phổi
- Hội chứng tietze
- Ung thư ác tính
- Thuyên tắc phổi
Do đó nếu bất kỳ ai bị đau dây thần kinh liên sườn kéo dài hoặc cấp tính cần phải đi khám bác sĩ ngay. Người bệnh cũng nên đi khám nếu gặp các triệu chứng khác của bệnh zona.
Phòng bệnh
Vì bệnh đau dây thần kinh liên sườn tiềm ẩn rất nhiều nguyên nhân nên việc phòng tránh có thể gặp nhiều khó khăn. Khi nguyên nhân của đau dây thần kinh liên sườn có thể là do phẫu thuật mở lồng ngực, việc phòng ngừa hiệu quả nhất là giảm nguy cơ nhiễm trùng vết thương bằng các loại thuốc gây mê thích hợp.
Khi bị đau dây thần kinh liên sườn do zona, việc phòng ngừa hiệu quả nhất là giảm nguy cơ lây nhiễm căn bệnh này ngay từ đầu. Nghiên cứu cho thấy chủng ngừa bệnh zona làm giảm khả năng mắc bệnh zona xuống 51%. Thuốc chủng ngừa bệnh zona cũng làm giảm 66% nguy cơ bị đau do bệnh zona.
Tóm tắt
Đau dây thần kinh liên sườn là tình trạng bị đau ở các dây thần kinh liên sườn - những dây thần kinh tỏa ra khắp khung xương sườn và bụng.
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này như nhiễm trùng, ung thư, các bệnh lý viêm nhiễm, chấn thương,…
Đau dây thần kinh liên sườn có thể rất khó điều trị vì bệnh có rất nhiều nguyên nhân, một số nguyên nhân lại không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị điển hình.
Xem thêm:
