Sữa mẹ hay sữa công thức?
Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ. Nguồn: thetot.com
Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong khoảng 6 tháng đầu. Sau khi bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc thì bạn nên tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ trong năm đầu và thậm chí lâu hơn nếu muốn.
Tuy nhiên việc cho con bú sữa mẹ không phải lúc nào cũng phù hợp với tất cả những người phụ nữ làm mẹ. Quyết định cho trẻ bú sữa mẹ hay sữa công thức phụ thuộc vào mức độ thoải mái của người mẹ đối với việc cho con bú và lối sống của họ. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về việc nên cho trẻ bú sữa mẹ hay sữa công thức thì hãy nói chuyện với bác sĩ nhi khoa.
Hãy nhớ rằng nhu cầu về mặt dinh dưỡng và cảm xúc của bé đều sẽ được đáp ứng cho dù bạn chọn cho bú sữa mẹ hay sữa công thức.
Cho con bú mẹ
Cho trẻ sơ sinh bú mẹ có nhiều lợi ích. Sữa mẹ là nguồn thức ăn hoàn hảo cho hệ tiêu hóa đơn giản của trẻ. Nó chứa các chất dinh dưỡng mà trẻ sơ sinh cần và tất cả các thành phần khác (lactose, protein như whey và casein, chất béo) đều dễ tiêu hóa. Sữa công thức thương mại cố gắng bắt chước sữa mẹ. Một vài loại sữa có công thức gần giống nhưng không thể giống hoàn toàn sữa mẹ tự nhiên.
Ngoài ra, sữa mẹ có các kháng thể giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm bao gồm tiêu chảy và nhiễm trùng đường hô hấp. Các nghiên cứu cho thấy rằng bú sữa mẹ có ít nguy cơ mắc các vấn đề y tế như tiểu đường, cholesterol cao, hen suyễn và dị ứng. Việc nuôi con bằng sữa mẹ cũng có thể làm giảm nguy cơ trẻ bị thừa cân hoặc béo phì.
Cho trẻ bú sữa mẹ cũng mang lại nhiều lợi ích cho mẹ bé. Công việc này đốt cháy calo giúp cho các bà mẹ lấy lại vóc dáng thon gọn nhanh chóng. Cho con bú mẹ cũng có thể bảo vệ mẹ khỏi ung thư vú và ung thư buồng trứng.
Một số bà mẹ thấy việc cho con bú mẹ dễ dàng và nhanh chóng hơn so với việc cho con bú sữa công thức do không cần phải chuẩn bị quá nhiều và cũng không phải lo về việc hết sữa vào giữa đêm. Ngoài ra việc cho con bú sữa công thức cũng tốn không ít tiền. Các bà mẹ cho con bú cần ăn nhiều hơn và có thể nên mua áo ngực bầu, máy hút sữa và các thiết bị khác. Tuy nhiên những chi phí này thường ít hơn phí mua sữa công thức.
Nuôi con bằng sữa mẹ đáp ứng nhu cầu cảm xúc của cả mẹ và con. Sự tiếp xúc trực tiếp qua da có thể tăng cường sự gắn kết tình cảm giữa mẹ và bé. Đồng thời việc cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho con cũng có thể khiến một bà mẹ mới sinh tự tin hơn vào khả năng chăm sóc trẻ sơ sinh của mình.
Những hạn chế của việc cho con bú mẹ
Nếu cho con bú mẹ mang lại nhiều lợi ích như vậy thì tại sao không phải tất cả các bà mẹ chọn cách này?
Cho con bú mẹ đòi hỏi sự quyết tâm lớn đến từ phía người mẹ. Một số người mới làm mẹ cảm thấy bị rằng buộc bởi những nhu cầu cần bú của một đứa trẻ sơ sinh. Sữa mẹ dễ tiêu hóa nên trẻ bú sữa mẹ có xu hướng ăn nhiều hơn trẻ uống sữa công thức. Điều này có nghĩa là người mẹ có thể cần cho ăn sau mỗi 2 đến 3 giờ trong vài tuần đầu tiên. Điều này khiến các bà mẹ mệt mỏi nhưng đừng lo vì không lâu nữa trẻ sẽ bú ít hơn và ngủ lâu hơn vào ban đêm.
Một số người mẹ cần trở lại làm việc hoặc thỉnh thoảng tách khỏi con vì những lý do khác nên họ chọn cách cho trẻ uống sữa công thức để những người trông trẻ có thể cho chúng bú bình. Những bà mẹ muốn tiếp tục cho con bú sữa mẹ có thể sử dụng máy hút sữa và cho vào bình để con vẫn có thể tiếp tục nhận được những nguồn dinh dưỡng từ sữa mẹ.
Các thành viên khác trong gia đình (hầu hết là những ông bố) có thể muốn chia sẻ trách nhiệm chăm sóc em bé. Khi mẹ cho con bú, bố hoặc anh chị em có thể ở gần bên để giúp mẹ cảm thấy thoải mái và lau mồm cho bé khi cần. Điều này khiến họ cảm thấy vui vẻ vì được tham gia vào trải nghiệm này.
Các thành viên khác trong gia đình có thể giúp đỡ bằng cách cho trẻ bú sữa mẹ đã được hút sẵn cho vào bình trong khi người mẹ nghỉ ngơi.
Đôi khi người phụ nữ có thể cảm thấy xấu hổ hoặc lo lắng về việc cho con bú. Nhưng mọi sự lo lắng này thường sẽ biến mất sau khi bạn hoàn thành thiết lập một quy trình cho con bú. Việc tìm kiếm lời khuyên từ những người từng trải có thể sẽ giúp ích cho bạn. Hầu hết các bệnh viện và trung tâm đỡ đẻ đều có thể hướng dẫn chuyên sâu các kỹ thuật nuôi con bằng sữa mẹ cho các bà mẹ mới sinh.
Bác sĩ nhi hoặc y tá có thể trả lời các thắc mắc hoặc giới thiệu bạn đến với các chuyên gia tư vấn cho con bú hoặc các nhóm hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ.
Trong một số trường hợp. sức khỏe của mẹ có thể ảnh hưởng đến khả năng cho con bú. Các bà mẹ đang hóa trị ung thư và các bà mẹ bị nhiễm HIV/AIDS thì không nên cho con bú.
Nếu bạn bị bệnh hoặc đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào thường xuyên hoặc nếu bạn hay con bạn bị ốm thì hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho con bú sữa mẹ. Nếu bạn phải tạm thời ngừng cho con bú thì hãy tiếp tục hút sữa để duy trì khả năng tạo sữa.
Trong một số trường hợp, trẻ bị ốm hoặc sinh non khiến người mẹ không thể cho con bú. Các bà mẹ nên nói chuyện với bác sĩ để biết thêm về việc hút và trữ sữa. Trẻ vẫn có thể được uống sữa mẹ qua ống hoặc bình bú khi không thể bú trực tiếp từ mẹ.
Đôi khi những bà mẹ có núm vú bị thụt vào trong có thể gặp khó khăn khi cho con bú nhưng với sự giúp đỡ của chuyên gia thì điều này có thể được khắc phục. Vì vậy những phụ nữ đã phẫu thuật thẩm mỹ ngực hoàn toàn có thể cho con bú. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.
Tránh sử dụng núm vú giả hoặc bình sữa trước khi trẻ hình thành thói quen bú sữa mẹ (thường là sau 1 tháng đầu đời). Cho chúng tiếp xúc sớm với núm vú giả có thể khiến chúng nhầm lẫn dẫn đến việc trẻ sơ sinh bỏ bú sữa mẹ.
Cho con uống sữa công thức
Sữa công thức được chế biến sẵn cho trẻ sơ sinh trên thị thường là một giải pháp thay thế bổ dưỡng cho sữa mẹ. Cho con bú bình có thể mang lại sự tự do, linh hoạt cho người mẹ và cũng đồng thời giúp bạn biết được con bú bao nhiêu.
Trẻ tiêu hóa sữa công thức chậm hơn sữa mẹ nên trẻ uống sữa công thức cần bú ít hơn trẻ bú sữa mẹ. Việc cho trẻ uống sữa công thức cũng có thể giúp trẻ thoải mái hơn khi ăn ở nơi công cộng. Điều này khiến các ông bố hay các thành viên khác trong gia đình có thể dễ dàng cho trẻ ăn đồng thời tạo sự gắn kết giữa các thành viên.
Những hạn chế của việc cho con uống sữa công thức
Cũng giống như việc cho con bú sữa mẹ có những yêu cầu đặc biệt riêng thì việc cho con bú bình cũng vậy. Việc cho trẻ bú bình đòi hỏi sự ngăn náp và chuẩn bị kỹ càng, đặc biệt nếu bạn muốn đưa trẻ ra ngoài. Ngoài ra sữa công thức có thể khá đắt.
Điều quan trọng là bạn phải đảm bảo luôn có sữa công thức và bình sạch sẵn sàng sử dụng khi cần.
Một vài hướng dẫn cho con uống sữa công thức:
- Cẩn thận làm theo hướng dẫn được ghi trên nhãn khi pha sữa.
- Những bình sửa để ngoài tủ lạnh quá 1 giờ và phần sữa còn sót lại trong bình mà em bé không uống hết nên được bỏ đi.
- Các bình sữa pha sẵn nên được bảo quản trong tủ lạnh 24 giờ và được làm ấm ngay trước khi cho bé uống. Bạn không cần phải hâm nóng sữa nhưng hầu hết trẻ sơ sinh đều thích sữa ấm hơn.
- Bạn có thể làm ấm sữa bằng cách ngâm bình sữa vào trong một chậu nước ấm. Không bao giờ được hâm nóng bình sữa bằng lò vi song. Lò vi sóng có thể làm nóng không đều và để lại những “điểm nóng” làm bỏng miệng bé.
Trẻ sơ sinh cần ăn thường xuyên như thế nào?
Nhu cầu bú sữa của trẻ sơ sinh. Nguồn: stuff.co.nzTrẻ sơ sinh sẽ bú khoảng 8 đến 12 lần mỗi ngày trong những tuần đầu tiên. Trong thời gian đầu, mẹ bé có thể thử cho con bú từ 10 đến 15 phút mỗi bên ngực sau đó điều chỉnh thời gian nếu cần thiết.
Nên cho trẻ bú theo nhu cầu (khi trẻ đói), thường là sau mỗi 1 đến 3 tiếng. Khi trẻ trở nên lớn hơn, chúng sẽ bú ít đi và thời gian giữa các lần bú sẽ dài hơn. Trẻ sơ sinh được uống sữa công thức có thể sẽ uống từ 60ml đến 90ml mỗi 2 đến 4 giờ. Bạn không nên để quá 4 đến 5 giờ mà không cho trẻ bú.
Các dấu hiệu cho thấy em bé đang đói:
- Di chuyển đầu
- Mở miệng
- Lè lưỡi
- Cho tay vào miệng
- Chu môi ra để hút
- Rúc vào ngực mẹ
- Khóc
Bạn không nhất thiết phải lập lịch trình cho ăn vì bạn và con bạn sẽ tự hình thành thói quen. Trẻ sẽ biết (và cho ba mẹ biết) khi nào chúng đói và khi nào chúng đã ăn đủ. Hãy để ý các dấu hiệu cho thấy trẻ đã no (chậm bú, ọc ra bình sữa hoặc không ngậm vú, ngậm miệng, quay lưng lại với vú mẹ hoặc bình sữa) và ngừng cho bú khi bé thể hiện những dấu hiệu này.
Khi trẻ lớn lên chúng sẽ ăn nhiều hơn và khoảng cách giữa mỗi lần bú sẽ dài hơn. Hãy tiếp tục cho trẻ bú theo nhu cầu. Các bà mẹ cho con bú không cần phải quá lo lắng vì việc cho con bú sẽ kích thích tạo sữa và nguồn sữa của bạn sẽ tự điều chỉnh theo nhu cầu của con bạn.
Con tôi có đang ăn đủ không?
Những người mới làm mẹ thường lo lắng không biết liệu con mình có đang ăn đủ hay không. Điều quan trọng là tất cả trẻ sơ sinh phải được bác sĩ nhi khoa khám trong khoảng từ 48 đến 72 giờ sau khi mẹ và bé rời bệnh viện. Trong lần khám này, em bé sẽ được đo cân nặng và kiểm tra tổng thể. Qua đó bạn có thể biết liệu con của bạn có đang ăn đủ hay không.
Bạn có thể yên tâm rằng con bạn đang ăn đủ nếu trẻ vui vẻ và “sản xuất” khoảng 6 đến 8 tã ướt mỗi ngày, đi tiểu đều đặn, ngủ ngon, tỉnh táo khi thức và tăng cân đều đặn. Trẻ quấy khóc, đói và không hài lòng sau khi bú có thể là do trẻ chưa ăn đủ. Nếu bạn lo lắng con của bạn đang không ăn đủ thì hãy gọi điện cho bác sĩ.
Nhiều trẻ sơ sinh “trớ ra” một lượng nhỏ sau khi ăn hoặc trong khi ợ hơi nhưng trẻ không nên nôn trớ sau khi bú. Nôn trớ sau mỗi lần bú có thể là dấu hiệu dị ứng, các vấn đề tiêu hóa hoặc các vấn đề khác cần được chăm sóc y tế. Nếu bạn lo lắng rằng em bé của bạn đang trớ quá nhiều thì hãy gọi điện cho bác sĩ.
Trẻ sơ sinh có nên sử dụng thực phẩm chức năng không?
Các thực phẩm chức năng. Nguồn: healthline.comSữa mẹ là sự kết hợp giữa vitamin và chất sắt dễ hấp thu cho trẻ sơ sinh. Một đứa trẻ khỏe mạnh được nuôi dưỡng bởi một người mẹ khỏe mạnh không cần thêm bất kỳ loại vitamin hoặc thực phẩm chức năng nào khác ngoại trừ vitamin D.
Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo rằng tất cả trẻ sơ sinh bú sữa mẹ nên được bổ sung vitamin D trong vài ngày đầu sau khi sinh và tiếp tục làm vậy cho đến khi chúng uống được sữa công thức có vitamin D (sau 1 tuổi).
Những loại sữa công thức chứa chất sắt có đủ hỗn hợp vitamin và khoáng chất phù hợp cho trẻ em nên không cần đến các thực phẩm chức năng. Trẻ sơ sinh uống ít hơn 1 lít hoặc khoảng 1 lít sữa công thức mỗi ngày để có thể bổ sung đủ lượng vitamin D cần thiết.
Nước lọc, nước trái cây và các thực phẩm khác thường không cần thiết trong 6 tháng đầu tiên. Sữa mẹ hoặc sữa công thức cung cấp đủ mọi thứ mà em bé cần về mặt dinh dưỡng cho đến khi bé có thể ăn thức ăn đặc. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về việc cho trẻ sơ sinh bú.
Xem thêm:
- Chăm sóc trẻ sơ sinh: Hướng dẫn chi tiết cho năm đầu tiên
- Cho trẻ bú bình: Hướng dẫn từ A-Z
- Chăm sóc trẻ sơ sinh: Tắm cho bé 0-3 tháng tuổi
- Mát xa cho trẻ sơ sinh: Lợi ích và cách thực hiện
- Các bước mát xa cho trẻ nhỏ
